Sistem nadzora na brani Ćelije – Srbijavode VPC Niš
Niš, Jun 2014.Istorijat
Osnovni cilj izgradnje akumulacije "Ćelije" na reci Rasini u centralnoj Srbiji, čije je punjenje završeno 1979. godine, je predstavljala zaštita akumulacije Đerdap, u sklopu programa uređenja sliva Morave, te je shodno tome pomenuta akumulacija imala višenamensku funkciju - regulacija poplavnog talasa i ublažavanje zamuljivanja, ali i navodnjavanje i vodosnabdevanje.
Sliv akumulacije "Ćelije" iznosi oko 598 km2, a zapremina akumulacije pri normalnom usporu 41,106 m3. Doticaj vode u jezero (rnerenja od 1926.-1975.) se kreće u granicama od 2,46 - 13,7 m3s-1 sa srednjom vrednošću od 5,76 m3s-1.
Izgradnjom fabrike za proizvodnju pitke vode u Majdevu 1984. godine, 3 km nizvodno od akumulacije, započelo je redovno snabdevanje stanovništva Kruševca i njegove okoline vodom za piće iz akumulacije Ćelije. Snabdevanje Aleksandrovca vodom iz ovog postrojenja počelo je 1991. godine, a u toku su i radovi na priključivanju potrošača u opštinama Stalać, Ćićevac i Varvarin, kao i još oko 70 sela u okolini Kruševca.
Sistem nadzora nad akumulacijom Ćelije
Sistem akumulacije Ćelije sačinjavaju:
- akumulacija Ćelije sa branom, vodozahvatnom građevinom, izlaznom građevinom i komandnom zgradom sa lokalnim komandnim centrom,
- uzvodna merna stanica MS Ravni u selu Ravni, oko 10km uzvodno od brane,
- nizvodna merna stanica MS Suvaja u selu Suvaja, oko 1 km nizvodno od brane.
U komandnoj zgradi se nalazi i lokalni centar sa komandnim pultom, kontrolnom tablom i nadzornim stanicama. Još pre dvadesetak godina ugrađeni su mikroprocesorski akviziteri “MAP 8” i digitalni pokazivači “DP” do kojih su prosleđeni svi tada postojeći merni signali nadzornog sistema akumulacije Ćelije. Na ovaj način omogućen je uvid u trenutno stanje i trendove mernih veličina akumulacije, brane i obe merne stanice.
Zbog zahteva za proširenjem sistema za nadzor nad na svim objektima akumulacije, pored i dalje funkcionalnih akvizitera instaliran je i PLC kontroler, koji može da prihvati i sva buduća proširenja. Softver PLC kontrolera za sada obuhvata nadzorne i komunikacione funkcije. Nadzornim funkcijama je obuhvaćeno prikupljanje novih merenja, alarma i signalizacija, kao i prosleđivanje podataka ka nadzornom PC računaru sa SCADA nadzornim paketom MapNet+. Takođe je obezbeđeno i lokalno arhiviranje prikupljenih podataka sa svih lokacija podsistema, pregled arhiva i statistička obrada.
Poslednjim proširenjima ovog sistema obuhvaćeno je i merenje nivostaja reke Rasine uzvodno od akumulacije prema standardima i u saradnji sa Republičkim Hidrometeorološkim Zavodom Srbije, a sistem je dozvolio pristup podacima akumulacije Ćelije u realnom vremenu sa radnih stanica u vodoprivrednom centru VPC "Morava" u Nišu, kao i iz komandnog centra postrojenja PPV "Majdevo".
U scadi je korišćena 2D tehnologija izrade slika za grafički prikaz akumulacije i mernih stanica.